KARAKOVAN PETEK BAL

·         Türkiye’de yüzyıllardır üretilen karakovan balı, hem lezzeti hem de şifası ile önemli besinler arasında yer almaktadır.

·         Karakovan balı, adını üretim şeklinden almaktadır. Karanlık bir kovanda insan müdahalesi olmadan 6 ay boyunca saklanarak elde edilmektedir.

·         Kovanlar 2 şekilde hazırlanır:  Ya kavak, gürgen gibi ağaçların dalları silindir şeklinde sepet tarzında örülür ya da doğrudan ıhlamur veya kestane ağaçlarının kütükleri oyularak yapılır. İnce uzun bir silindir şeklinde hazırlanan bu kovanların arka kısmı tercihe göre açık ya da kapalı bırakılır. Arıların girip çıkmasını sağlayan bir kapak bulunur ve arılar bal üretirken bu kapak açılmayarak kovanın içinin karanlık kalması sağlanıyor.

·         Hazırlanan kovanların içerisine oğul yerleştirilir ve burada balmumu kullanılmadan arılar peteklerini kendileri organik olarak oluşturur.

·         Arıların, dışarından besleme yapılmadan (şeker eklenmeden) ürettiği baldır.

·         Karakovan balının üretimi için sepetin yerleştirildiği bölge oldukça önemli. Ekolojik anlamda iyi bir manzarası ve uygun bir zemini bulunan yerlerin tercih edilmesi gerekiyor. Düz zeminli, arıların çevrede rahatlıkla hareket edebilecekleri ve çevreyi görebilecekleri yerler, arılar için ideal yerlerdir. Kovanların geven ve kekik gibi bitkilere yakın olması da önemli bir ayrıntıdır.

·         Şeker oranı “0” olup aminoasit bakımından çok zengindir (17 farklı aminoasit). Ayrıca yetiştikleri bölgeler açısından da zengin bitki florasından faydalanırlar ve bu sayede elde edilen bal daha şifalı olur.

·         Kars yöresinin sanayi ve kimyasal atıklardan arı olması, mera ve yaylalarının geniş ve endemik bitki çeşitliliği yönünden zengin olması ve sadece bu yöreye özgü “Kafkas Arı Irkı” Kars karakovan balının eşsiz lezzetinin kaynağını oluşturur.

• Diğer ballara göre daha fazla emek gerektiren karakovan balı, Osmanlı döneminde şifahanelerde ilaç olarak kullanılmış. 
• Karakovan kütüklerindeki peteklerden genellikle 5 ila 10 kilogram arasında bal elde edilmektedir.
• Karakovan balının peteği doğal olduğu için ağızda kalıntı yapmaz. Bu sebeple bal, petekle birlikte yenebilir. 
• Karakovan balının 100 gramı yaklaşık 325 kalori içerir.  
• Bilimsel araştırmalara göre, antibiyotiklere karşı direnç gösteren MRSA bakterisi, karakovan balına direnememiştir. 
• Bir araştırmaya göre karakovan balı, tifo mikrobunu 48 saatte, dizanteri mikrobunu 10 saatte yok etmiştir. 
• Arılar, bir peteğin tamamını doldurmak için yılda 17 milyon mil yol yapıyor. 
• Bir istatistiğe göre, yarım kilo bal için arılar çiçeklere 37 bin kez gidip gelir ve 2 milyon çiçeğe konar.  

·         İçeriğinde; kalsiyum, demir, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum, kükürt ve iyot gibi mineraller; B1, B2, B6, C ve K vitaminleri; pantotenik asit ve bazı enzimler de bulunan bal her yaştan insanın enerji ihtiyacı için ideal bir besindir. Oldukça besleyici, doyurucu ve koruyucu özelliği vardır.

·         Osmanlı mutfağının baş tatlandırıcısı bal, günümüz mutfağında da hâlâ yerini korumaktadır. Kahvaltılarda (sade veya tereyağı ile birlikte), hamur işlerinde, tatlı şuruplarında, soslarda, meyve salatalarında, çaylarımızda artık şeker yerine kimyasal katkı içermeyen doğal tatlandırıcı olan balı tüketmekteyiz.

·         Karakovan balını aç veya tok karna tüketebilirsiniz. Ancak özelikle hastalıklar için sabah aç karna tüketilmesi tavsiye edilmektedir.

• Antiseptik özelliği ile her türlü mikrobu yok edici özelliğe sahip olan “ilaçlık bal” olarak tabir edilen karakovan balının bilimsel olarak da kanıtlanan bazıfaydalarını şu şekilde sıralayabiliriz:

                                 i.            Bağışıklık sistemini güçlendirir.

                               ii.            Kansızlığa, göz rahatsızlıklarına, mide ve bağırsak rahatsızlıklarına (ishal,kabızlık), ülsere, saç dökülmesine, soğuk algınlığına, öksürüğe, astıma, uykusuzluğa, sedef hastalığına, varise, sinir sistemine, prostat hastalığına, hepatit (B,C) ve sarılığa karşı etkilidir.

                              iii.            Beyin fonksiyonlarına ve cilde iyi gelir.

                             iv.            İdrar sökücü ve balgam sökücü özelliği vardır.

                               v.            Vücuttaki antioksidan seviyesini artırarak kansere karşı mücadele eder.

                             vi.            Damarları, göğsü, karaciğer ve akciğeri temizler.

                            vii.            Metabolizmayı güçlendirir.

                          viii.            Kolesterolü düşürür.

                             ix.            Vücuda zindelik kazandırır.

                               x.            Cinsel performansı artırır.

                             xi.            İştah açıcıdır.

                            xii.            Bebek ve çocuk beslenmesinde, beslenmeden doğan eksiklikleri gidererek, bebek ve çocukların kemik gelişimine yardımcı olur.

                          xiii.            Altını ıslatan çocuklara birkaç ay doğrudan veya sulandırılarak yedirildiğinde olumlu etkileri görülmüştür.

ÖNEMLİ UYARI: 1 yaşından küçük çocuklara bal kesinlikle yedirilmemelidir. Anne sütüyle beslenen 1 yaşından küçük çocuklarda bağışıklık sistemleri tam olarak gelişmediği için zehirlenme etkisi yapabilmektedir.